برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید
یک سیستم شناختی با ظرفیت محدود است که وظیفه نگهداری موقت اطلاعات موجود را جهت پردازش دارد.این حافظه برای استدلال و هدایت تصمیم گیری و رفتار مهم است و همچنین اجازه دستکاری اطلاعات را به ما میدهد. مثلا اگر بگویند اعداد 20،9و6را به خاطر بسپاریم و بلافاصله تکرار کنیم،از حافظه کوتاه مدت استفاده کرده ایم ولی اگر مجموع این اعداد را از ما بخواهند،از حافظه کاری استفاده کرده ایم. حافظه کاری یکی از اصلی ترین ارکان ها جهت انجام فعالیت های شناختی است.از یادگرفتن زبان جدید گرفته تا حل مسئله،محاسبات ریاضی و استدلال و ...به این عملکرد مربوط میشوند.هر چه حافظه کاری فعالتر و قوی تر باشد،انجام محاسبات ذهنی،تصویر سازی ها،درک و استدلال مسائل،و یادآوری سریع اطلاعات بهتر صورت میگیرد. اجزای حافظه فعال: .بخشی مربوط به اطلاعات شنیداری و مفهومی است. قسمتی اطلاعات دیداری را دریافت و پردازش میکند. بخشی از این حافظه،اطلاعات را به حافظه بلند مدت انتقال میدهد و هنگام نیاز دوباره آن ها را بازیابی میکند. و بخشی از حافظه مدیریت و سازمندهی دیگر بخش ها را بر عهده دارد. از جمله اختلالاتی که ضعف در حافظه فعال را شامل میشوند: ADHD-آلزایمر-کوکانی که اختلال یادگیری دارند-اختلال نوشتن و خواندن-افرادی که دچار آسیب تروماتیک مغز هستند و به خونریزی مغزی دچار شده اند-سکته مغزی کودکانی که اختلالات حسی دارند. از جمله درمان ها میتوان به درمان دارویی،تحریک الکتریکی مغز،تمرینات تقویتی،و مداخلاتی برای بهبود توجه و تمرکز کودکان. حافظه و انواع ان (با کلیک روی کلمات کلیدی میتوانید اطلاعات بیشتر و کاملتری راجع به هر کدام از مطالب گفته شده را در قسمت مربوطه بیابید...)working memory یا حافظه کاری
حافظه عبارتند از فرایند نگه داری اطلاعات و تجربیات حسی توسط مغز که فرایند بسبار پیچیده ای هست.اگر فرد قبلا چیزی را از راه حواس خود درک و تجربه نکرده باشد،نمیتواند انرا از طریق حافظه بازیابی کند و به یاد اورد.
حافظه یک پروسه پیچیده میباشد که شامل مراحلی است:۱.رمزگذاری ۲.ذخیره سازی ۳.بازیابی . که به اختصار به توضیح هریک میپردازم.
رمزگذاری: در این مرحله اطلاعات محیطی به یک مفهوم و مقوله معنادار برای مغز ترجه و ذخیره میشوند.
ذخیره سازی: سپس اطلاعات برای مدتی نگه داری میشوند.
بازیابی:استخراج و یاداوری اطلاعاتی که قبلا در مغز ذخیره شده اند.
تقسیم بندی های گوناگونی برای حافظه وجود دارد اما مهمترین و رایج ترین ان در کاردرمانی و سایر علوم پزشکی تقسیم بندی بر اساس فواصل زمانی است که این تقسیم بندی شامل ۳ قسمت میشود:
مخزن حسی ،مخزن کوتاه مدت،مخزن درازمدت.نظریه اتکینسون_شیفرین هم به این موضوع اشاره دارد.
مخزن حسی:اطلاعات رسیده از محیط پس از رمزگذاری،نخست در این مخزن قرار میگیرند.مخزن حسی ویژگی هایی دارد ازجمله اینکه دربردارنده تمام اطلاعات دریافتی از محیط از طریق حواس مختلف میباشد،موقتی هست یعنی اطلاعات ان بین چند دهم ثانیه(حاصله از بینایی)تا چند ثانیه(شنوایی) از بین میروند،بخش کوچکی از اطلاعات ان که مورد توجه ما قرار میگیرند وارد دومین مخزن حافظه میشوند.
مخزن کوتاه مدت:میتوان انرا معادل هوشیاری دانست؛یعنی اطلاعات ان،بخشی از اطلاعات دریافتی ست که به انها توجه شده و واقف و اگاه هستیم نسب به انها.اطلاعات ان به اسانی در دسترس قرار میگیرند(یاداوری)،در نتیجه میتوان گفت پایه ایست برای انجام تصمیم گیری ها و کارها.به همین خاطر به ان در کاردرمانی working memory هم گفته میشود.
در صورتی که هیچ توجه و اقدامی جدی جهت به خاطر سپردن اطلاعات صورت نگیرد،اطلاعات این بخش ظرف حدود ۲۰ ثانیه زایل میشوند.با انجام تمرین های ویژه میتوان مانع از فراموش شدن انها شد.
به این فرایند بسط یابی میگویند که اطلاعات از طریق این فرایند وارد مخزن بلندمدت میشود.
مخزن درازمدت:حجم اطلاعات این بخش نامحدود است.اطلاعات از طریق فرایندی بنام بازیابی وارد مخزن کوتاه مدت شده،در انجا دستکاری شده و نهایتا یاداوری اتفاق می افتد که این پروسه برای انجام فعالیت های روزمره به شدت مورد استفاده قرار میگیرد و بیشتر اوقات بدون اینکه متوجه انجام این پروسه باشیم،بارها و بارها در طول روز تکرار و باعث میشود کارها(ADL وIADL)بدرستی و ماهرانه انجام شود.اختلال در این فرایند مشکلات عمده ای را ایجاد و زندگی را تحت شعاع قرار میدهد.فعال ترین مناطق مغز در هنگام فرایند بازیابی در نیم کره راست مغز قرار دارند.
تقسیم بندی دیگر برای حافظه بر اساس خوداگاه و ناخوداگاه میباشد.
۱_حافظه اشکار(explicit memory):زمانیکه رویدادی را به یاد می اوریم و زمان و مکان ان مشخص میباشد و در سطح اگاهی ما قرار دارد،به عبارتی به ان حافظه اتفاقات و حوادث هم میگویند.لوب تمپورال داخلی و هیپوکامپ مسئول کنترل و هماهنگی و انجام این پروسه میباشد.
۲_حافظه ضمنی یا پنهان(implicit memory):فرد اطلاعاتی به یاد می اورد که در سطح اگاهی وی نیست مثلا نمیداند کی و کجا و چگونه برای اولین اموخته مهارتی را و... که عادت ها و مهارت های اجرایی روزمره و انواع شرطی سازی های کلاسیک و عامل (یادگیری های ارتباطی) را شامل میشود و مرکز هماهنگی و کنترل ان مخچه میباشد.